Tính ứng dụng của công nghệ mới đang thay đổi rất nhanh, trong những năm gần đây trên thế giới mọi người bán về blockchain và tính ứng dụng của nó ở khắp mọi nơi. Công nghệ này được phát minh vào năm 2008 với mục đích cung cấp cơ chế hoạt động cho đồng tiền điện tử đầu tiên - đồng Bitcoin, đồng tiền được ra mắt một năm sau đó, hiện tại blockchain đang được ứng dụng cho nhiều lĩnh vực từ bảo vệ bản quyền đến các hợp đồng thông minh...vv Khi chúng ta cập nhật các thông tin thường nhật thì các thông tin về blockchain đang là những thông tin đầy nóng hổi đó là chưa kể đến giá trị tăng vọt của Bitcoin và các đồng tiền điện tử khác dựa trên nền tảng công nghệ này. Vô hình chung bạn có thể sẽ tự hỏi blockchain thực sự là gì. Thực tế thì đây là một khái niệm khá đơn giản, mặc dù vậy nếu bạn đào sâu theo khía cạnh kỹ thuật thì nó sẽ rất phức tạp và rắc rối. Bởi vậy bài viết sẽ đưa ra các góc nhìn đơn giản về blockchain từ những định nghĩa đơn giản đến những ví dụ ẩn dụ sâu xa. Blockchain là gì? Theo ngôn ngữ của tiền điện tử, blockchain là tập hợp các khối (block) gắn kết với nhau thành chuỗi. Các khối block là bản ghi lưu trữ các giao dịch mới (chúng có thể là giao dịch của các đồng tiền điện tử, hoặc dữ liệu về y tế, hoặc thậm chí là các hồ sơ bầu cử). Sau khi mỗi khối được hoàn thành, nó sẽ được thêm vào chuỗi và tạo ra một chuỗi các khối: gọi là blockchain. Bởi vì tiền điện tử được mã hóa, do đó khái niệm xử lý giao dịch có nghĩa là mạng lưới cần giải quyết các vấn đề toán học phức tạp (và những vấn đề này trở nên khó khăn hơn theo thời gian khi blockchain phát triển). Những người giải quyết những phương trình này được thưởng bằng các đồng tiền điện tử trong một quá trình gọi là "khai thác mỏ". Nếu bạn sở hữu bất kỳ một đồng tiền điện tử nào thì những gì bạn thực sự sở hữu là các khóa riêng tư private key (về cơ bản đây chỉ là một dãy mật khẩu dài) và địa chỉ của nó trên blockchain (khóa công khai public key). Với khóa riêng tư này, bạn có thể rút tiền để chi tiêu, nhưng nếu bạn mất khóa bảo mật riêng tư này thì không có cách nào để lấy lại được số tiền của bạn. Mỗi tài khoản cũng có khóa công khai - public key, nó cho phép người khác gửi tiền điện tử của họ vào tài khoản của bạn. Thông tin về blockchain cũng hoàn toàn minh bạch và công khai. Nó được xử lý phân tán, điều đó có nghĩa là nó không dựa trên một máy tính hoặc máy chủ duy nhất trong quá trình hoạt động. Vì vậy, mọi giao dịch đều được hiển thị trực tuyến với mọi người ngay lập tức. Điều đó đưa chúng ta đến một ví dụ có tính ẩn dụ đầu tiên của chúng tôi: cuốn sổ cái công khai. Blockchain giống như một cuốn sổ cái công khai Nếu bạn gửi Bitcoin (hoặc các đồng tiền điện tử khác) cho một người bạn, hoặc bán nó, thông tin về giao dịch đó sẽ được cập nhật và công khai trên blockchain. Những người khác có thể không biết danh tính của bạn, nhưng họ biết chính xác có bao nhiêu đồng tiền điện tử được chuyển từ người này sang người khác. Nhiều người coi blockchain như là một giải pháp thay thế cho ngân hàng truyền thống. Thay vì cần một ngân hàng hoặc một số tổ chức tài chính khác để xác minh việc chuyển tiền, bạn có thể sử dụng blockchain và loại bỏ các bên trung gian. Tài sản trên Internet Tài sản trên Internet là một hàm ý mô tả về blockchain được xây dựng từ ý tưởng của cuốn sổ cái công khai, bởi internet là cuộc cách mạng giúp cho mọi người tự do phân phối dữ liệu trực tuyến trong khi blockchain làm điều tương tự với các đồng tiền điện tử. Thay vì dựa vào báo chí, truyền hình và đài phát thanh (chủ yếu được kiểm soát bởi các tập đoàn lớn), internet mang đến cho mọi người cơ hội chia sẻ thông tin. Còn với Blockchain và tiền điện tử đã tạo cơ hội cho mọi người dễ dàng chuyển tiền trên toàn thế giới và bỏ qua những đơn vị kiểm duyệt trung gian truyền thống như ngân hàng và thậm chí cả chính phủ. Blockchain giống như Google Docs Dưới đây là một so sánh mang tính ẩn dụ về blockchain từ William Mougayar, tác giả của The Business Blockchain: blockchain giống như Google Docs. Trước khi có Google Docs, nếu bạn muốn cùng phối hợp, cộng tác làm việc trên cùng một văn bản với ai đó trên môi trường trực tuyến, bạn phải tạo một tài liệu Microsoft Word và gửi cho họ, và sau đó yêu cầu họ chỉnh sửa nó. Sau đó, bạn phải đợi cho đến khi họ thực hiện những công việc với tài liệu đó xong và gửi lại cho bạn. Google Docs đã khắc phục vấn đề rắc rối của việc gửi đi gửi lại tài liệu này bằng cách làm cho nhiều người có thể xem và chỉnh sửa tài liệu cùng một lúc. Tuy nhiên, hầu hết các cơ sở dữ liệu ngày nay vẫn hoạt động như Microsoft Word: chỉ có một người có thể thực hiện thay đổi cùng một lúc trong khi đó hệ thống sẽ khóa tài liệu lại ngăn người khác chỉnh sửa cho đến khi công việc của người hiện tại đang thực hiện được hoàn thành. Công nghệ Blockchain cũng giải quyết vấn đề này bằng cách tương tự với ý tưởng của Google Docs đó là ngay lập tức cập nhật bất kỳ các thay đổi cho mọi người xem. Điều đó có nghĩa là bất kỳ giao dịch chuyển tiền nào cũng đều được xác minh đồng thời ở tất cả các điểm. Blockchain cũng có thể được sử dụng trong quy mô thương mại cho bất kỳ doanh nghiệp và cá nhân nào, những người cần cộng tác trên một môi trường kế toán phân tán. Blockchain là các két sắt an toàn Dưới đây là một lời giải thích hữu ích khác từ diễn đàn trực tuyến Bitcoin Talk về blockchain. Và giải thích này thực sự rất thú vị sẽ làm mọi người hiểu được khóa công khai (public key) và khóa riêng tư (private key) là gì: Hãy tưởng tượng có một loạt các két sắt xếp thành hàng trong một căn phòng khổng lồ ở đâu đó. Mỗi két sắt an toàn có một mã hiệu để định vị nó, và mỗi cái có một khe cho phép mọi người bỏ tiền vào đó. Các két được làm bằng kính chống đạn, vì vậy bất cứ ai cũng có thể quan sát được trong mỗi két có bao nhiêu tiền, và bất cứ ai cũng có thể bỏ tiền vào bất kỳ két an toàn nào. Khi bạn mở một tài khoản bitcoin, là khi đó bạn được cung cấp một két an toàn trống đạn và tất nhiên cả chìa khóa an toàn đó. Chìa khóa đó là một dãy số và bạn cần lưu dãy số đó của bạn cùng với mã hiệu của két sắt của riêng bạn và khi ai đó muốn gửi tiền cho bạn, bạn gửi cho người đó số mã hiệu két sắt an toàn của bạn và họ có thể bỏ tiền vào khe két sắt với mã hiệu đó. Trong ví dụ này mã hiệu két sắt đại diện cho khóa công khai (public key) trong khi chìa khóa của két sắt của bạn là khóa bảo mật (private key). Blockchain giống như DNA Đây là một sự so sánh ví von từ Robin Chauhan được đăng tải trên Medium. Blockchain là một bản ghi các bút toán giao dịch trên internet. Tương tự với đó, DNA là một bản ghi về các gen di truyền và các đột biến lan tỏa khi sự sống được trải rộng trên khắp trái đất. Cả hai trở nên phức tạp hơn theo thời gian khi đó DNA của chúng ta sẽ tiến hóa và tương tự với đó các khối mới được thêm vào blockchain. Mỗi blockchain (Bitcoin, Ether, Ripple) giống như một loài riêng biệt (con người, tinh tinh, v.v.). Một blockchain cũng có thể được tách nhánh (giống như Bitcoin Cash) để tạo ra một loạt các đồng tiền tệ khác cạnh tranh giống như cách hai loài riêng biệt có thể có cùng tổ tiên chung. Và tất nhiên, những thay đổi đối với DNA không xảy ra dễ dàng - các nhà khoa học tin rằng phải mất khoảng một triệu năm để một đột biến di truyền thích nghi - và việc xây dựng một blockchain cũng không hề dễ dàng. Quá trình tiến hóa và chọn lọc tự nhiên hơi giống như khai thác, đó là một loạt các bước phức tạp để tạo ra những điều mới mẻ. Theo: medium Xem thêm: Blockchain (sổ cái phân tán) là gì theo ngôn ngữ kế toán? Blockchain 3.0 là gì? Giới thiệu blockchain thế hệ thứ 3